Biblioteka Publiczna Gminy Mińsk Mazowiecki

z ogromnym zainteresowaniem zapoznałam się z pracą p. Andrzeja Karlikowskiego "Nasze nazwiska". Jest to propozycja publikacji, która wyrosła z subiektywnej potrzeby opracowania materiału antroponimicznego ważnego dla samego Autora (nazwiska notowane w jego rodzinie, wśród przyjaciół itp.), a przekształciła się w pracę będącą odpowiedzią na społeczne zainteresowanie historycznym i kulturowym funkcjonowaniem nazwisk. Praca p. Andrzeja Karlikowskiego wyróżnia się na tle dotychczasowych publikacji onomastycznych. Nie jest wprawdzie opracowaniem stricte na-ukowym, ale założeń pracy, jak również sposobu opracowania materiału, wykorzystania źródeł nie powstydziłby się profesjonalny onomasta. Wartość opracowania p. Karlikowskiego zasadza się przede wszystkim na pokazaniu etymologii i motywacji nazwisk na szerokim tle historycznym, społecznym, kulturowym i etnograficznym. Nazwiska bowiem jako twory językowe są jednocześnie elementami rzeczywistości pozajęzykowej i odzwierciedlają to wszystko, co złożyło się na ich powstanie. To właśnie owo szerokie tło pozajęzykowe stara się ukazać w swojej publikacji p. Andrzej Karlikowski - stąd wszystkie informacje dotyczące np. charakterystyki zwierząt (w wypadku nazwisk odzwierzęcych - przezwiskowych) czy informacji historycznych dotyczących miejscowości, od których pochodzą niektóre nazwiska. I to właśnie wiedza historyczna, którą na każdym kroku wykazuje się Autor, jest kolejnym atutem opracowania - to bowiem ona pozwala osadzić analizowane nazwiska w szerokiej rzeczywistości pozajęzykowej. Opracowanie p. Andrzeja Karlikowskiego nie jest typowym słownikiem nazwisk - nie takie też było zamierzenie autora. Brak w nim na przykład szczegółowego opisu językoznawczego, w związku jednak z tym, że nie jest to praca językoznawcza, fakt ten nie zmniejsza walorów pracy, pojawiają się w niej bowiem np. bardzo cenne informacje dotyczące pierwszej notacji danego nazwiska, czy liczby osób noszących dane nazwisko współcześnie. Wszystko to sprawia, że wydanie pracy p. Andrzeja Karlikowskiego niewątpliwie wypełni lukę w cyklu popularnonaukowych publikacji antroponimicznych i znajdzie odbiorców nie tylko w kręgu środowiska regionu, z którego wywodzi się autor, lecz także wśród wszystkich zainteresowanych antroponimią oraz społecznym i kulturowym funkcjonowaniem nazwisk.

Przed stu laty, jesienią 1918 roku powstała odrodzona Polska. W rocznicę odzyskania niepodległości Wydawnictwo Naukowe PWN przedstawia encyklopedię "Polska Niepodległa", której celem jest wszechstronne ukazanie dziejów II Rzeczypospolitej i wydarzeń z pierwszych dekad XX wieku, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości.Obok zagadnień politycznych ukazujemy dzieje społeczne, gospodarcze, kulturalne i naukowe okresu międzywojennego. Szeroko uwzględniliśmy także przejawy życia narodowego mniejszości, stanowiących ponad jedną trzecią obywateli Rzeczypospolitej.Książka składa się z dziewięciu działów tematycznych (Historia; Społeczeństwo i gospodarka; Nauka i oświata; Literatura; Sztuka; Muzyka; Teatr i film; Książka, Prasa i radio; Sport), a każdy z nich został poprzedzony artykułem wprowadzającym. Całość zamyka obszerny aneks źródłowy, zawierający kilkadziesiąt dokumentów historyczno-ustrojowych z lat 1914-1939.Publikacja swoim zakresem chronologicznym i tematycznym obejmuje okres II Rzeczypospolitej i zawiera blisko 2000 haseł, około 500 ilustracji, liczne mapy, tabele i teksty źródłowe.

Książka ma ułatwić rozpatrzenie się w "jestestwie swoim". Prezentuje twórców i osiągnięcia polskiej sztuki, literatury, muzyki, teatru, filmu, humanistyki, zwraca uwagę na kulturotwórczą rolę języka, na wagę świadomości wspólnych dziejów, obyczajów, religii, na miejsca, symbole, stereotypy, na tzw. cechy narodowe i rejony wyobraźni. Poznanie tej barwnej mozaiki pozwoli czerpać satysfakcję z bycia Polakiem.